Kadınlar ve Kuryeler Dayanışma Ağı

Proje Adı:
Afet Dayanışma Ağı: Kadınlar ve Kuryeler Dayanışma Ağı

Başvuru Sahibi:
Lotus Kadın Dayanışma ve Yaşam Derneği

Ortak: Kurye Hakları Derneği

Uygulama İlleri:
İstanbul, Kocaeli, Mersin, Hatay

Süre: 9 Ay
Toplam Bütçe: 25.050 Euro
Hedef Gruplar: Kadınlar, Moto-kuryeler, Yerel Kadın Örgütleri ve Kurye Örgütlenmeleri
Hibe Önceliği: 1.1 – Afet risk yönetiminde yerel kapasitenin güçlendirilmesi

Projenin Amacı

Projenin amacı, İstanbul, Kocaeli, Mersin ve Hatay’daki kadın örgütleri ile moto-kurye örgütlenmelerinin afetlere hazırlık ve müdahale kapasitelerini güçlendirmektir. Türkiye’de afetlerin toplumsal cinsiyet temelli etkileri derinleşirken, kadınlar regl yoksulluğu, hijyen malzemelerine erişim zorluğu, artan ev içi yük, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve istenmeyen gebelik riskleri gibi çok boyutlu sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu nedenle projenin odağında, kadınların yerelden örgütlenmesi, kamusal hayata katılımı ve afet süreçlerinde görünür, etkin ve yetkin aktörler haline gelmesi bulunmaktadır.

Moto-kuryeler ise mesleklerinin sağladığı hızlı mobilite sayesinde afet bölgelerine ulaşma, yardım taşımacılığı yapma ve topluluk dayanışmasını güçlendirme açısından özgün bir potansiyele sahiptir. Ancak arama-kurtarma, ilk yardım ve afet farkındalığı konularındaki temel bilgi eksiklikleri, bu potansiyelin verimli şekilde kullanılmasını engellemektedir. Proje, hem kadınların hem de kuryelerin kapasitesini geliştirerek, bu iki toplumsal grubun afetlere müdahalede nitelikli gönüllü insan kaynağına dönüşmesini amaçlamaktadır.

Bu iki grubun bir araya getirilmesi, toplumda kesişmeyen sosyal çevrelerin dayanıklılık ve afet yönetimi etrafında ortaklaşmasını sağlayarak aktif vatandaşlık ve dayanışmayı güçlendirecektir. Proje, STK’lar aracılığıyla topluluk temelli afet yönetiminin geliştirilerek toplulukların yetkinlik kazanmasını, afet anında görülen koordinasyon ve insan kaynağı eksikliğinin azaltılmasını ve İl Afet Risk Azaltma Planının öngördüğü çok paydaşlı işbirliği modelinin sahada uygulanabilir hale gelmesini hedeflemektedir. Böylelikle hem afetlere hazırlık hem de afet sonrası süreçlerde daha örgütlü, donanımlı ve toplumsal cinsiyete duyarlı bir gönüllü ağı oluşturulacaktır.

Temel Hedefler

Proje, kadın örgütleri ve moto-kurye örgütlenmelerinin afetlere hazırlık, müdahale ve iyileşme süreçlerindeki kapasitelerini güçlendirmeyi hedeflemektedir. Bu doğrultuda, hedef illerde kapsamlı bir ihtiyaç analizi yapılarak her iki grubun afet koşullarında karşılaştığı kırılganlıklar, bilgi ve yetkinlik eksiklikleri ile mevcut dayanıklılık pratikleri ortaya konacaktır. Elde edilen bulgular, proje süresince yürütülecek tüm eğitim, savunuculuk ve koordinasyon faaliyetlerinin yerel ihtiyaçlara göre şekillenmesini sağlayacaktır.

Proje kapsamında kadınlar ve moto-kuryeler için afet farkındalığı, ilk yardım, psiko-sosyal destek ve temel arama-kurtarma eğitimleri düzenlenerek bu iki grubun afet süreçlerine etkin katılımını mümkün kılacak bilgi ve beceri altyapısı güçlendirilecektir. Böylece afet anında ve sonrasında toplumsal cinsiyete duyarlı, örgütlü ve koordineli bir gönüllü ağı oluşturularak yerelde nitelikli insan kaynağı artırılacaktır.

Aynı zamanda proje, Türkiye’de topluluk temelli afet yönetimi yaklaşımının yaygınlaşmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Kadın örgütleri ve moto-kurye ağlarının dayanışma, hızlı mobilizasyon ve ihtiyaç tespiti konularındaki yerel potansiyeli güçlendirilerek mahalle ve şehir düzeyinde katılımcı ve kapsayıcı bir afet örgütlenmesi modeli oluşturulacaktır. Pilot illerde edinilen deneyimler, ülkenin diğer bölgelerinde de uygulanabilir ve ölçeklenebilir bir modelin geliştirilmesine zemin hazırlayarak ulusal afet yönetimi stratejilerine katkı sunacaktır.

Son olarak proje, afet anında ve sonrasında yaşanan koordinasyon eksikliğini gidermek için topluluklar, STK’lar, yerel yönetimler ve kamu kurumları arasında işbirliği mekanizmalarını güçlendirmeyi hedeflemektedir. Bu doğrultuda aynı platform üzerinde kadın örgütleri ve kurye örgütlenmeleri haritalanarak afet süreçlerinde hızlı erişim, iletişim ve eşgüdüm sağlanacak bir web sitesi geliştirilmesi hedeflenmiştir.

 Beklenen Çıktılar

Projenin en önemli çıktılarından biri, kadınlar ve moto-kuryelerden oluşan geniş ve nitelikli bir gönüllü havuzunun oluşturulmasıdır. Afet farkındalığı, ilk yardım, psiko-sosyal destek ve temel arama-kurtarma eğitimleri aracılığıyla toplamda yüzlerce katılımcının afetlere müdahale sürecinde aktif rol alabilecek bilgi ve becerilere sahip olması hedeflenmektedir. Bu eğitimler sonucunda hem yerel dayanıklılık kapasitesi güçlenecek hem de afet anında sahaya çıkabilecek eğitimli insan kaynağı artacaktır.

Bir diğer önemli çıktı,  aynı platform üzerinde kadın örgütleri ve kurye örgütlenmeleri haritalanarak afet süreçlerinde hızlı erişim, iletişim ve eşgüdüm sağlanacak bir web sitesi geliştirilmesidir.Böylece hem afet sırasında hem de sonrasında koordinasyon ve iletişim sağlanarak gönüllü kapasitesinin etkin şekilde kullanılması sağlanacaktır.

Proje ayrıca kadınlar ve kuryelerin afet süreçlerindeki deneyim ve ihtiyaçlarını temel alan toplumsal cinsiyete duyarlı bir politika belgesi oluşturmayı hedeflemektedir. Bu belge, yerel yönetimler, kamu kurumları ve STK’larla yapılacak savunuculuk toplantıları aracılığıyla karar alma süreçlerine taşınacak ve uzun vadeli etki yaratacaktır. Tüm bu çıktılar bir araya geldiğinde, proje yalnızca eğitimli gönüllü sayısını artırmakla kalmayacak; aynı zamanda yerelde koordinasyon güçlenecek, toplumsal cinsiyet perspektifi afet yönetimine entegre edilecek ve farklı toplumsal gruplar arasında sürdürülebilir bir dayanışma ağı kurulacaktır.